Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat – Compensation related to the Measures of Protection in Turkish Criminal Procedure Code

Usul kurallarına uymama veya keyfi adlı işlemler nedeniyle (haksız işlemler) soruşturma veya kovuşturma sırasında kişilerin uğrayabilecekleri maddi ve manevi zarar halleri ile bu haller gerçekleştiğinde zarar gören kişilerin Devleti dava etmek ve zararlarının giderilmesini istemek hakkını Ceza Muhakemesi Kanunu 141.maddesi düzenlemektedir.

Bu yazımızda CMK 141 ila 144 uncu maddelerinin İngilizce çevirilerine yer veriyoruz.

Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat – Compensation related to the Measures of Protection

Tazminat istemi – Motion for compensation

Madde 141 – (1) Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında;
a) Kanunlarda belirtilen koşullar dışında yakalanan, tutuklanan veya tutukluluğunun devamına karar verilen,
b) Kanunî gözaltı süresi içinde hâkim önüne çıkarılmayan,
c) Kanunî hakları hatırlatılmadan veya hatırlatılan haklarından yararlandırılma isteği yerine getirilmeden tutuklanan,
d) Kanuna uygun olarak tutuklandığı hâlde makul sürede yargılama mercii huzuruna çıkarılmayan ve bu süre içinde hakkında hüküm verilmeyen,
e) Kanuna uygun olarak yakalandıktan veya tutuklandıktan sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına veya beraatlerine karar verilen,
f) Mahkûm olup da gözaltı ve tutuklulukta geçirdiği süreleri, hükümlülük sürelerinden fazla olan veya işlediği suç için kanunda öngörülen cezanın sadece para cezası olması nedeniyle zorunlu olarak bu cezayla cezalandırılan,
g) Yakalama veya tutuklama nedenleri ve haklarındaki suçlamalar kendilerine, yazıyla veya bunun hemen olanaklı bulunmadığı hâllerde sözle açıklanmayan,
h) Yakalanmaları veya tutuklanmaları yakınlarına bildirilmeyen,
i) Hakkındaki arama kararı ölçüsüz bir şekilde gerçekleştirilen,
j) Eşyasına veya diğer malvarlığı değerlerine, koşulları oluşmadığı halde elkonulan veya korunması için gerekli tedbirler alınmayan ya da eşyası veya diğer malvarlığı değerleri amaç dışı kullanılan veya zamanında geri verilmeyen,
k) (Ek: 11/4/2013-6459/17 md.) Yakalama veya tutuklama işlemine karşı Kanunda öngörülen başvuru imkânlarından yararlandırılmayan,
Kişiler, maddî ve manevî her türlü zararlarını, Devletten isteyebilirler.
(2) Birinci fıkranın (e) ve (f) bentlerinde belirtilen kararları veren merciler, ilgiliye tazminat hakları bulunduğunu bildirirler ve bu husus verilen karara geçirilir.
(3) (Ek:18/6/2014-6545/70 md.) Birinci fıkrada yazan hâller dışında, suç soruşturması veya kovuşturması sırasında kişisel kusur, haksız fiil veya diğer sorumluluk hâlleri de dâhil olmak üzere hâkimler ve Cumhuriyet savcılarının verdikleri kararlar veya yaptıkları işlemler nedeniyle tazminat davaları ancak Devlet aleyhine açılabilir.
(4) (Ek:18/6/2014-6545/70 md.) Devlet, ödediği tazminattan dolayı görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevini kötüye kullanan hâkimler ve Cumhuriyet savcılarına bir yıl içinde rücu eder.

Article 141 – (1) Individuals who suffer losses during the investigation or prosecution and have been subject to the following interactions, may claim their material and e m o t i o nal losses from the State: individuals who;
a) Have been arrested without or with an arrest warrant against the provisions foreseen by the statutes, or for whom the period of arrest has been extended against the regulations listed in statutes,
b) Have not been taken before ajudge within the period of police detention, as foreseen in the statute,
c) Have been arrested with an arrest warrant without being told his legal rights, or who, after his rights have been told, his request to use such rights had not been fulfilled,
d) Even though they have been arrested with or without a statutes, were not tried within a reasonable time before the court and did not receive a judgment within a reasonable time,
e) After having been arrested legally without or with an arrest warrant, a decision on no ground for prosecution had been issued, or at the main trial had been acquitted,
f) Were convicted, but the period they had spent in custody and in pretrial arrest was longer than the period in the sentence, or were necessarily only fined, as the Criminal Code foresees a fine only for their conduct and no imprisonment,
g) Had not been given written documentation of grounds of arrest without or with an arrest warrant and of the charges against them; or, in cases where the written documentation was not possible, there was failure to provide the individual oral explanation about the above mentioned grounds,
h) Have been arrested without or with an arrest warrant and their status had not been notified to their relatives,
i) Had been subject to a search based on a valid order, but the execution of the order was not proportional,
j) Had been subject to the seizure of their property or of their assets, although the requirements as foreseen in the code had not been present, or measures of protection of their property had not been taken, or their property or their assets had been used outside of the scope of seizure, or had not been returned to them timely.
k) Against without or with an arrest, which has not benefited from the application possibilities foreseen in the statute,
(2) The authorities that render decisions mentioned in subparagraph (1), subsections (e) and (f) shall notify the related party, that they have the right to file a motion for compensation and this notification shall be included in the decision.
(3) In cases of criminal investigation or prosecution, damages cases can only be filed against the State due to decisions made by judges and public prosecutors, including acts of personal fault, tort or other liabilities, or actions taken by them.
(4) The State shall be repatriated within one year to judges and public prosecutors who abuse their duties by acting contrary to the requirements of the duty due to the compensatory paper paid.

Tazminat isteminin koşulları – The requirements of a motion for compensation

Madde 142 – (1) Karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içinde tazminat isteminde bulunulabilir.
(2) İstem, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde karara bağlanır.
(3) Tazminat isteminde bulunan kişinin dilekçesine, açık kimlik ve adresini, zarara uğradığı işlemin ve zararın nitelik ve niceliğini kaydetmesi ve bunların belgelerini eklemesi gereklidir.
(4) Dilekçesindeki bilgi ve belgelerin yetersizliği durumunda mahkeme, eksikliğin bir ay içinde giderilmesini, aksi hâlde istemin reddedileceğini ilgiliye duyurur. Süresinde eksiği tamamlanmayan dilekçe, mahkemece, itiraz yolu açık olmak üzere reddolunur.
(5) Mahkeme, dosyayı inceledikten sonra yeterliliğini belirlediği dilekçe ve eki belgelerin bir örneğini Devlet Hazinesinin kendi yargı çevresindeki temsilcisine tebliğ ederek, varsa beyan ve itirazlarını onbeş gün içinde yazılı olarak bildirmesini ister.
(6) İstemin ve ispat belgelerinin değerlendirilmesinde ve tazminat hukukunun genel prensiplerine göre verilecek tazminat miktarının saptanmasında mahkeme gerekli gördüğü her türlü araştırmayı yapmaya veya hâkimlerinden birine yaptırmaya yetkilidir.
(7) (Değişik: 25/5/2005 – 5353/20 md.) Mahkeme, kararını duruşmalı olarak verir. İstemde bulunan ile Hazine temsilcisi, açıklamalı çağrı kâğıdı tebliğine rağmen gelmezlerse, yokluklarında karar verilebilir.
(8) Karara karşı, istemde bulunan, Cumhuriyet savcısı veya Hazine temsilcisi, istinaf yoluna başvurabilir; inceleme öncelikle ve ivedilikle yapılır.
(9) (Ek: 15/8/2017-KHK-694/144 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/139 md.) Tazminat davaları nedeniyle Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan nisbî avukatlık ücreti ödenir. Ancak, ödenecek miktar Tarifede sulh ceza hâkimliklerinde takip edilen işler için belirlenen maktu ücretten az, ağır ceza mahkemelerinde takip edilen davalar için belirlenen maktu ücretten fazla olamaz.
(10) (Ek: 15/8/2017-KHK-694/144 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7078/139 md.) Tazminata ilişkin mahkeme kararları, kesinleşmeden ve idari başvuru süreci tamamlanmadan icra takibine konulamaz. Kesinleşen mahkeme kararında hükmedilen tazminat ile vekâlet ücreti, davacı veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirimin yapıldığı tarihten itibaren otuz gün içinde ödenir. Bu süre içinde ödeme yapılmaması halinde, karar genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur.

Article 142 – (1) The motion for compensation may be filed within 3 months after the notification of the final decisions or judgments to the related parties, or at any case within one year after the final decision.
(2) The decision about the motion shall be rendered by the Court of Assizes, where the injured party is residing, and in cases where the decision of this court is related to mahthe motion for compensation, and if there is no other Court of Assizes in the district, by the closest court of Assizes.
(3) The individual who files a motion for compensation shall indicate in his written application his open identity and address, shall cite the interaction that caused his grievance, and the quality and quantity of losses suffered, and shall attach their documentations.
(4) If the court deems the filed motion as lacking explanation or documentation, it shall notify the individual that he must include the lacking points within one month, or his motion shall be denied. Where the motion is not supplemented within this period, the court shall deny the motion in a fashion, for which a remedy of opposition is available.
(5) The court shall examine the file and thereafter shall make a ruling on the admissibility of the motion, and in such cases shall send the written application and a copy of the attached documents to the respondent state treasury representative, within it’s jurisdiction, notifying this authority to submit his declerations and objections in writing within 15 days.(6) The court shall be entitled to conduct any investigation in order to evaluate the motion and supporting documents as evidence, as well as investigation in order to determine the value of the compensation which shall be given according to the general principles of the law on compensation; this investigation may be conducted by the court, or the court may let one of the judges conduct the investigation.
(7) The court shall give its decision by conducting a trial. In case where the applicant and the representative of the State Treasury do not appear even if they had been notified through a letter of invitation, the decision may be rendered in their absence.
(8) The individual who put forward the motion, the public prosecutor or the representative of the state treasury may launch a motion of appeal on facts and law against this decision; this motion shall have priority and be performed in a speedy fashion.
(9) Relative attorneys’ fees calculated in accordance with Lawyer’s Minimum Wage Scheme shall be paid due to damages cases. However, the amount to be paid may not be more than the fixed rate set for the works followed in the criminal proceedings under the criminal judges of peace, and not more than the fixed rate set for the cases followed in the assize courts.
(10) Judgments concerning damages can not be brought into execution following the finalization of the administrative application process. The indemnity awarded by the final court decision and the proxy fee shall be paid to the bank account number to which the plaintiff or his / her agent shall notify the respondent authority in writing, within thirty days from the date of such notification. If payment is not made within this period, the decision shall be executed and executed within the general provisions.

Tazminatın geri alınması – Revocation of compensation

Madde 143 – (1) Kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin kararı sonradan kaldırılarak, hakkında kamu davası açılan ve mahkûm edilenlerle, yargılamanın aleyhte yenilenmesiyle beraat kararı kaldırılıp mahkûm edilenlere ödenmiş tazminatların mahkûmiyet süresine ilişkin kısmı, Cumhuriyet savcısının yazılı istemi ile aynı mahkemeden alınacak kararla kamu alacaklarının tahsiline ilişkin mevzuat hükümleri uygulanarak geri alınır. Bu karara itiraz edilebilir.
(2) (Mülga: 18/6/2014 – 6545/103 md.)
(3) İftira konusunu oluşturan suç veya yalan tanıklık nedeniyle gözaltına alınma ve tutuklama halinde; Devlet, iftira eden veya yalan tanıklıkta bulunan kişiye de rücu eder.

Article 143 – (1) In cases where the decision of the public prosecutor on no ground for prosecution was consequently iflledilifted and there was an official claim filed against the individual, who was later convicted by this court, and in cases where the former judgment of acquittal had been lifted through revision in disfavour, and the individual is convicted in the subsequent trial, the compensation paid to the individual shall be collected; the public prosecutor shall issue a written motion to the same court and the compensation which has already been paid shall be collected in the rulings according to the provisions of the statutes on collecting public debts. This ecision may be subject to a motion of opposition.
(2) (Repealed – 18.06.2014 By Law Numbered 6545 Article 103)
(3) In cases where a police detention or arrest with a warrant had occured because of a false accusation or a false testimony, the state shall ask the individual who made a false ccusation or gave a false testimony to pay back this sum as well.

Tazminat isteyemeyecek kişiler – Individuals who are not entitled to ask for compensation

Madde 144 – (1) Kanuna uygun olarak yakalanan veya tutuklanan kişilerden aşağıda belirtilenler tazminat isteyemezler:
a) (Mülga: 11/4/2013-6459/18 md.)
b) Tazminata hak kazanmadığı hâlde, sonradan yürürlüğe giren ve lehte düzenlemeler getiren kanun gereği, durumları tazminat istemeye uygun hâle dönüşenler.
c) Genel veya özel af, şikâyetten vazgeçme, uzlaşma gibi nedenlerle hakkında kovuşturmaya yer olmadığına veya davanın düşmesine karar verilen veya kamu davası geçici olarak durdurulan veya kamu davası ertelenen veya düşürülenler.
d) Kusur yeteneğinin bulunmaması nedeniyle hakkında ceza verilmesine yer olmadığına karar verilenler.
e) Adlî makamlar huzurunda gerçek dışı beyanla suç işlediğini veya suça katıldığını bildirerek gözaltına alınmasına veya tutuklanmasına neden olanlar.

Article 144 – (1) In the following situations, individuals shall not be entitled to file a motion of compensation if their arrest with or without an arrest warrant was legal as listed below:
a) ((Repealed – 11.04.2013 By Law Numbered 6459 Article 18)
b) Through a subsequent legislation, which is favorable, that became effective at a later time, the person shall become entitled for a compensation, although originally he had no right for a compensation,
c) In cases where there was a decision on no ground for prosecution or the case has been dismissed, or the public claim was temporarily stayed, or the public claim was postponed or dismissed on the grounds such as amnesty or pardon, withdrawal of the claim, mediation,
d) In cases where the court decides not to punish the offenders because of a lack of criminal capacity,
e) In cases where an individual made a false admission of guilt or had falsely declared participation in a crime in the presence of judicial authorities, and these submissions had led to his arrest with or without an arrest warrant.

onlinelogomaker-010917-1337-3789